فیسبوک به زودی پروژه لیبرا را راهاندازی میکند و یک ارز دیجیتال جهانی در اختیار کاربران پلتفرمهای خود از جمله، فیسبوک مسنجر و واتساپ، میگذارد. این ارز دیجیتال جدید، چه پیامدهایی در پی خواهد داشت؟
به گزارش فوربز، صاحبان کسبوکار اگر در این پلتفرمها حساب داشته باشند، قادر خواهند بود که انتقال پول را برای مواردی چون خرید آنلاین و سفارش خواروبار و غذا از رستورانها با استفاده از ارز دیجیتال جدید انجام دهند.
فیس بوک این هفته اطلاع داد که قرار است روز 18 ژوئن (28 خرداد)، جزئیات پروژه خود را اعلام کند. این شرکت همچنین تائید کرد که ارز دیجیتال آینده آنها، یک ارز دیجیتال باثبات خواهد بود و توسط سبدی از ارزهای رایج پشتیبانی خواهد شد.
طبق اظهارات این شرکت و نظرات اشخاص مرتبط با پروژه لیبرا در گفتگو با The Information، میتوان پیشبینی کرد این ارز دیجیتال چه پیامدهایی میتواند داشته باشد. در ادامه به بیان 6 پیشبینی خواهیم پرداخت.
1. ارز دیجیتال فیسبوک نیروی قدرتمندی در کشورهای در حال توسعهای که فیسبوک قصد ارائهی محصولاتش را دارد، خواهد بود.
به چه علت؟ زیرا بانکهای مرکزی کشورهای در حال توسعه، به داشتن ضعف در نظم لازم برای حفظ ارزش ارزهای رایج خود معروف هستند. در اغلب این کشورها قدرت خرید کاهش مییابد. بهترین مثال میتواند کشور ونزوئلا باشد که تورم آن از تورم کشور آلمان پس از جنگ جهانی اول نیز بیشتر است.
با ایجاد امکان دسترسی شهروندان کشورهای در حال توسعه به کالای ذخیره ارزشی که از ارزهای رایج آن کشور برایشان قابل اعتمادتر است، ارز دیجیتال فیسبوک میتواند به طور غیرمستقیم در این جوامع نظم مالی و پولی ایجاد کند. این کار درنهایت، سطح زندگی بسیاری از مردم جهان را بهبود میبخشد.
2. فیسبوک به دارندگان ارز دیجیتال خود، سود خواهد داد. این امر در نهایت موجب میشود که افراد زیادی خواهان و طرفدار لغو اعطای یارانه از سوی شرکتها به بانکهای ایالات متحده شوند.
میتوان بدون هیچ توجیهی گفت که فیسبوک به کاربران ارز دیجیتال خود، سود خواهد داد. چرا؟ زیرا داراییهای این کاربران سبب تولید درآمد بهره خواهد شد و بنا بر اخبار به دست آمده، سبد پشتوانه این ارز دیجیتال، شامل اوراق بهادار کمخطر نیز میشود. اگر فیسبوک سود به دست آمده را با کاربران خود به اشتراک نگذارد، منتقدان بیشماری اعلام خواهند کرد که این شرکت و شرکایش، پول بسیاری زیادی به جیب میزنند.
این درآمد بهره به چه میزان خواهد بود؟ برای مثال، اگر فیسبوک کل موجودی دلار خود را از طریق یکی از شرکایش، در بانک فدرال رزرو (بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا) سپرده کند، میتواند 2.35 درصد بهره بدون ریسک دریافت کند. این میزان، برای هر 10 میلیارد دلار سپرده به صورت ارز دیجیتال اختصاصی این شرکت، 235 میلیون دلار خواهد بود.
اگر فیسبوک این سود را با کاربران خود به اشتراک نگذارد، به سرعت با بحران بزرگی مواجه خواهد شد. اما مزیت جانبی این مسئله این است که میزان رفاه برای شرکتهای ایالات متحده مشخص خواهد شد.
رفاه برای شرکتها، معیار مقایسهی یارانه تخصیص یافته به شرکتهای بزرگ با میزان پرداختی به افراد فقیر برای رفاه بیشتر است. این لفظ غالباً برای توصیف اعطای بودجه، تخفیف مالیاتی یا امتیازات ویژه دیگر برای ابر شرکتها به کار میرود.
نرخ 2.35 درصدی، نرخ بهرهی واقعی است که بانک فدرال رزرو برای ذخایر مازاد مشتریان خود در نظر میگیرد. قرار است که امسال بالغ بر 36 میلیارد دلار رفاه شرکتی به بانکهای آمریکا پرداخت شود و این میزان، نصف هزینهای است که این کشور برای اعطای کوپن غذا به مردم خود، میپردازد. تصور کنید اگر فیسبوک سود به دست آمده را با مردم به اشتراک نگذارد، روزی خواهد رسید که منتقدان فریاد میزنند:
رفاه شرکتی برای فیسبوک هم باید اعمال شود.
درست است که دیگر صادرکنندگان ارزهای دیجیتال باثبات، همواره داراییهای شناور را به جای آن که با دیگر مشتریان با اشتراک بگذارند، به جیب میزنند، اما ارز دیجیتال فیسبوک احتمالاً آنقدر بزرگ و در معرض دید خواهد بود که نمیتواند چنین کاری کند. پس امکان ندارد که بتوان این موضوع را به راحتی از دید دیگران پنهان نگه داشت. این موضوع، نکتهی پیشبینی بعدی ما خواهد بود.
3. بنیاد فیسبوک قدرت زیادی در بازار سرمایه جهانی به دست خواهد آورد.
فیسبوک قصد دارد تا کنترل پروژه را به بنیاد مستقلی که اخیراً در سوئیس راهاندازی کرده، بدهد. این نکته مثبتی است که نه تنها از فیسبوک در مقابل اتهامات ضد انحصاری محافظت میکند، بلکه به کاهش درجه متمرکز بودن ارز دیجیتالش نیز کمک خواهد کرد.
به احتمال زیاد این بنیاد بهسرعت به یکی از قدرتهای بازار سرمایه جهانی تبدیل خواهد شد زیرا کاری که بانکهای مرکزی انجام میدهند را انجام خواهد داد. بدین معنا که سبدی از ارزهای دیجیتال رایج برای پشتیبانی این ارز دیجیتال در نظر گرفته و برای اطمینان از پایدار بودن این پشتیبانی، داراییها را مدیریت خواهد کرد.
افراد بسیاری در بازار سرمایه حضور دارند که مدیریت سبدها را انجام میدهند و قدرت آنها برای تغییر بازارهای مالی میتواند حائز اهمیت باشد. برای مثال میتوان به کمیتهای اشاره کرد که شاخصهای میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) و S&P۵۰۰ را تعیین میکند و یا بانکهای مرکزی که پشتوانهی ارزهای خود را این سبدها قرار میدهند، مانند بانک مرکزی جمهوری خلق چین (PBOC).
در گزارشها آمده بود که فیسبوک، حق مشارکت در شبکهی ارز دیجیتال خود را به قیمت 10 میلیون دلار میفروشد اما معمولاً تاییدکنندگان تراکنش یا همان ماینرها در دنیای ارزهای دیجیتال برای خدماتشان، هزینه دریافت میکنند، نه اینکه خود برای شرکت کردن در شبکه پولی پرداخت کنند.
اما پیشبینی دوم را به یاد بیاورید که گفته شد فیسبوک درآمد بهره زیادی به دست خواهد آورد که میتواند آن را بین تاییدکنندگان پخش کند. در عین حال، حجم معاملات بازار تبادلات ارزهای خارجی نیز دخیل خواهد بود و تعجبی نخواهد داشت اگر بسیاری از بانکها نیز درگیر این معضل شوند.
4. فیس بوک با عدم قطعیت قانونی مواجه خواهد شد و نگاهها را دوباره به سوی قوانین از رده خارج شده سیستمهای مالی که در حال اجراست، معطوف خواهد کرد.
آیا ارز دیجیتال فیسبوک اوراق بهادار به حساب میآید؟ اگر چنین باشد، آیا کاربران برای خرید یک فنجان قهوه، باید حساب کارگزاری داشته باشند؟ آیا قانونگذاران به این دلیل که پروژه فیسبوک، میتواند اطلاعات مالیاتی برای دولتها تامین کند، رویکرد ملایمتری با آن خواهند داشت؟ با توجه به این نکته، به پیشبینی بعدی میرویم.
5. ارائه گزارش قانونی از سوی فیسبوک، بحثهای جالبتوجه زیادی را در پی خواهد داشت.
از آن جا که کاربران ارز دیجیتال فیسبوک ملزم به تائید هویت و طی کردن روند مشتریات را بشناس (KYC) خواهند بود، ممکن است بخواهیم بدانیم که چه میزان از 2.3 میلیارد کاربر این رسانهی اجتماعی، واقعی هستند.
در گزارشها آمده است که فیسبوک قصد دارد سیستم تائید هویت و تشخیص تقلب سختگیرانهتری نسبت به اغلب ارزهای دیجیتال داشته باشد.
این بحثها موجب میشود که گفتوگوهایی در خصوص حریم خصوصی اطلاعات، حریم خصوصی مالی، گزارش داراییهای خارجی، تمکین مالیاتی و گزارش مسئولیتها صورت بگیرد. علاوه بر این، تحولی در اطلاعات لازم برای نوشتن گزارش برون مرزی که آمریکا مشاغل کشورهای خارجی را ملزم به ارائهی آن کرده، ایجاد خواهد شد.
همهی دولتهای جهان به ارز دیجیتال فیسبوک به عنوان منبع اطلاعات نحوهی خرید کاربران که تمامی نتایج گزارشات مالیاتی و حریم خصوصی را نیز در بر دارد، نگاه خواهند کرد. این بدان علت است که دولتها میخواهند همهی تراکنشها را رهگیری کنند.
این کار سبب میشود تا انتظارات برخی از مقامات دولتی برآورده شود. از جملهی این انتظارات میتوان به رهگیری، نظارت و تحلیل هر دلاری که خرج میشود اشاره کرد. با این کار دیگر نیازی به کنار هم گذاشتن گزارشات پی در پی نخواهد بود. در حال حاضر، بانکها انتقالهای بیش از 10 هزار دلار را در صورت مشکوک بودن، ثبت میکنند.
برای مثال، به بیانیهی ماه می سیگال مندلکر (Sigal Mandelker)، معاون وزارت خزانهداری در امور اطلاعات مالی و تروریسم، توجه کنید:
زمانی که شبکه اجرایی جرائم مالی ایالاتمتحده (FinCEN)، میلیونها دلار تراکنش پرداختی که به نظر میرسید به فعالیتهای تروریستی مربوط باشد را مورد بررسی قرار داد، متوجه شدند که میانگین پرداختی هر یک از این تراکنشها کمتر از 600 دلار بود. در عصری که یک عامل انتحاری تندرو میتواند به قیمت به دست آوردن یک چسب نواری، جلیقه و لوازم دیگر، به زندگی صدها تن پایان دهد، نمیتوانیم اجازه دهیم که پولی در جیب تروریستها برود.
علاوه بر آن، از زمانی که گروه ویژه اقدام مالی (FATF) پیشنهاد داد که در تمامی تراکنشهای مالی (از جمله ارزهای دیجیتال) اطلاعات مربوط به مالکین واقعی، هم فرستنده هم گیرنده، قرار داده شود، لزوم ارائهی گزارش به طور قابلتوجهی افزایش پیدا کرد. با توجه به قوانین اساسی، نامحتمل است که ارائه این اطلاعات در گزارشها امکانپذیر باشد. چقدر جالب میشود اگر فیسبوک با چنین چالشی روبرو شود. آیا با آن مقابله خواهد کرد یا با آن همسو خواهد شد؟
6. ارز دیجیتال فیسبوک در نهایت تبدیل به اسب تروآ شده و به بیت کوین کمک خواهد کرد.
و اینک بزرگترین پیشبینی ممکن این خواهد بود که هجوم فیسبوک به صنعت ارزهای دیجیتال در نهایت به نفع بیت کوین خواهد بود. ممکن است زمان ببرد اما در نهایت این شرکت با سرعت قابلتوجهی ارزهای دیجیتال را به مردم آموزش خواهد داد. وقتی که این اتفاق بیفتد، به این دلیل که بیت کوین برخلاف ارز دیجیتال فیسبوک کمیاب است، افراد بیشتری به آن روی خواهند آورد.
در طول زمان، افراد برای ذخیره ثروتی که به سختی به دست آوردهاند، به سوی صادقانهترین کالای ذخیرهی ارزش روی خواهند آورد. این ذخیرهی ارزش، مسلماً ارزهای فیات و مشتقات وابسته به آن از جمله ارز دیجیتال فیسبوک نخواهد بود.
این پدیده همانطور که نیک اسپانوز (Nick Spanos)، بنیانگذار بیت کوین سنتر نیویورکسیتی (Bitcoin Center NYC) گفت، در ونزوئلا اتفاق افتاد. زمانی که نیکلاس مادورو، رئیسجمهور این کشور، ارز دیجیتال ناموفق پترو (petro) را معرفی کرد، دولت ونزوئلا، ارزهای دیجیتال را به مردم خود آموزش داد. این کار سبب افزایش استفادهی مردم این کشور از بیت کوین شد.
ورود فیسبوک به دنیای ارزهای دیجیتال احتمالا مسیری برای رسیدن بیت کوین به پذیرشی گستردهتر خواهد بود.